You Are What You Keep

Sam Gosling ဟာ ၾကမ္းခင္းထားတဲ့ ေကာ္ေဇာတစ္ေလွ်ာက္ ဒူးေထာက္ျပီး ဟိုစမ္းဒီစမ္း ဟိုရွာဒီရွာ လုပ္ေနေလရဲ ့။ ဒီေကဘယ္ၾကိဳးေတြကို ၾကည့္ပါဦး.. ဒီပုလင္းဖံုးေတြကေကာ ဘာအဓိပၸါယ္လဲ.. ေဘာပင္ေတြကလည္း အမ်ားၾကီး.. ေဟာ..ဒီမွာလည္း စာအိတ္ဖြင့္တဲ့ ဓားေလးတစ္ခု..စိတ္၀င္စားစရာပဲ.. စသျဖင့္ သူ ့ဟာသူေရရြတ္ေနေလရဲ ့။ သူပိုက္စိတ္တိုက္ရွာေနတဲ့ အခန္းထဲမွာကေတာ့ ဓါတ္ပံုေတြ၊ အပံုလိုက္ျဖစ္ေနတဲ့ စီဒီေတြ၊ ဂီတပြဲေတြက စာအတိုအစေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပို ့စတာေတြ၊ “Winners Make It Happen” လို ့အပိုေတြ ေရးထားတဲ့ ျခံဳထည္တစ္ခု စတာေတြနဲ ့ ျပည့္က်ပ္ေနပါတယ္။ Oliva Newton-John ရဲ ့စီဒီတစ္ခ်ပ္ကိုေတြ ့ေတာ့ မႈခင္းစံုေထာက္ကားထဲက ဇာတ္လိုက္စတိုင္နဲ ့ အဟား လို ့ ေတာင္ ေရရြတ္ေနလိုက္ေသးတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူဟာ မႈခင္းျဖစ္ပြားတဲ့ေနရာမွာ ေထာက္လွမ္းေနတာ မဟုတ္ရပါဘူး။ နယူးစ္၀ိခ္သတင္းေထာက္တစ္ေယာက္ရဲ ့ ရုံးခန္းပါ။ Gosling ကေတာ့ သူ ့ရဲ့ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး (personality) ကိုရည္ညႊန္းမယ့္ အခ်က္အလက္ေတြကို ရွာေဖြေနတာပါ။

တစ္ေန ့တစ္ေန ့ သူမ်ားအိပ္ခန္းေတြ၊ ရုံးခန္းေတြ၊ ေဆး စတိုး ေတြကို ရွာေဖြေနတဲ့ စိတၱေဗဒပညာရွင္ Gosling က ကြ်န္ေတာ္တို ့အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ စာအုပ္ေတြအစ ပုလင္းဖံုးအထိဟာ ကြ်န္ေတာ္တို ့ ဘယ္လိုလူစားမ်ိဳးလဲ၊ ဘာေတြကို တန္ဖိုးထားသလဲ ဆိုတာေတြကို ေဖာ္ျပေနတဲ့ စကားမေျပာေသာ သဲလြန္စမ်ားလို ့ ဆိုပါတယ္။ သူ ့ရဲ ့ “ေလ့လာၾကည့္ပါ၊ မင္းပစၥည္းေတြက ေျပာေနတဲ့ မင္းအေၾကာင္းေတြ” (Snoop: What Your Stuff Says About You) ဆိုတဲ့ စာအုပ္ထဲမွာေတာ့ လူေတြရဲ ့ ပစၥည္းပစၥယေတြက မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ေတြ ့ဆံုၾကတာထက္ေတာင္ သူတို ့ရဲ့ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး (personalities) ေတြကို ပိုျပီးေျပာျပႏိုင္တယ္၊ တစ္ခါတစ္ရံမွာ သူတို ့ရဲ ့ အရင္းႏွီးဆံုးမိတ္ေဆြေတြမွ ေျပာႏိုင္မွာေတြကိုေတာင္ ေျပာျပပါတယ္ လို ့ေရးသားထားပါတယ္။ ဒီရႈပ္ပြေနတဲ့ အခန္းပုိင္ရွင္ သတင္းေထာက္ကိုေတာ့ က အသက္သံုးဆယ္အရြယ္ အမ်ိဳးသားတစ္ေယာက္လို ့ ေကာက္ခ်က္ခ်ပါတယ္ (သူ ့မွတ္ခ်က္ မွန္ပါတယ္)။ သူက ဒီသတင္းေထာက္ဟာ အျပင္ဆြဲ (extravert) တစ္ေယာက္၊ စိတ္ခံစားမႈ တည္ျငိမ္သူတစ္ေယာက္၊ ပြင့္လင္းေသာ၊ ဆန္းသစ္ေသာ၊ လြတ္လပ္ေသာ အေတြးအေခၚရွိသူ တစ္ေယာက္၊ အေႏွာင္အဖြဲ ့ကင္းသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္ျပီး ဟာသဥာဏ္ရွိသူတစ္ေယာက္လို ့ ပါတီပြဲသြားဖို ့ ေကာင္းသူတစ္ေယာက္လို ့ ဆိုပါတယ္ (သတင္းေထာက္ေတာ့ သူေျပာတာ တကယ္ကို ဒက္ထိမွန္တာပဲ လို ့ ျပန္ေျပာပါတယ္)။ ေနာက္ရုံးခန္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ရုိးရုိးရွင္းရွင္းနဲ ့ အမွတ္တရဓါတ္ပံုေတြ ကင္းမဲ့ေနတဲ့ ရုံးခန္းတစ္ခုက ေတာ့ ပိုင္ဆိုင္သူဟာ အတြင္းဆြဲ တစ္ေယာက္၊ စိတ္လႈပ္ရွားလြယ္သူ တစ္ေယာက္၊ ေခြ်တာတတ္သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ျပီး အထီးက်န္ဆန္သူ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပေနခဲ့ပါတယ္။ အေျခခံေတာ့ က်ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထိေရာက္တဲ့ ေလ့လာစူးစမ္းမႈမ်ိဳးလုပ္ဖို့ ဆိုတာက ဓါတ္ပံုေတြ အမ်ားၾကီးေတြ ့တိုင္း ေက်ာ္ၾကားတယ္၊ စီဒီေတြေတြ ့တိုင္း ဂီတကို ျမတ္ႏိုးတယ္လို ့ ေျပာဖို ့ေလာက္ေတာ့ မရုိးရွင္းေသးပါဘူး။ ထင္ရွားေနတဲ့ ပစၥည္းေတြက ျပႆနာအေပးဆံုးလို ့ဆိုပါတယ္။ အဓိပၸါယ္ေကာက္ လြဲသြားေစႏိုင္ပါတယ္တဲ့။ ဒီ အျပင္ဆြဲ သတင္းေထာက္ကိစၥမွာဆိုရင္ စာအုပ္စင္ေပၚမွာရွိေနတဲ့ Hooters တံဆိပ္ ငရုပ္ဆီဘူးက သတင္းေထာက္ဟာ Hooters အျမဲသံုးစြဲသူပါလို ့ မလိုအပ္ဘဲ ေကာက္ခ်က္လြဲသြားေစႏိုင္ပါႏိုင္တယ္တဲ့ (သတင္းေထာက္ကေတာ့ ဘာမွတ္ခ်က္မွ မေပးပါဘူး)။

သူ ့ရဲ ့စာအုပ္ထဲမွာေတာ့ အျခားသူတစ္ေယာက္ရဲ ့စိတ္၀င္စားမႈအစစ္အမွန္နဲ ့ထူးျခားမႈေတြကို ထိထိမိမိ စူးစမ္းခန့္မွန္းႏိုင္သူ (snooper) တစ္ေယာက္ျဖစ္ေအာင္ သင္ေပးထားတယ္လို ့ ေျပာပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကတည္းက လူေတြရဲ ့ အေလ့အထ (behavior) ေတြကို ေလ့လာခန့္မွန္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဂရိေတြးေခၚပညာရွင္ Theophrastus က The Charactors ဆိုျပီး လူေတြရဲ ့ Personality profiles ေပါင္း (၃၀) ေဖၚျပထားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ ရာစုႏွစ္ေပါင္းေလးခုေလာက္အၾကာမွာေတာ့ ဂရိေဆးပညာရွင္ Galen က လူ ့သေဘာသဘာ၀ ေတြဟာ အေကာင္းျမင္တတ္ျခင္း (sanguine) ၊ တည္ျငိမ္ျခင္း (phlegmatic) ၊ စိတ္အားငယ္ျခင္း (melancholic) ၊ စိတ္ဆတ္ျခင္း (choleric) စတဲ့အေျခခံ (၄)ခုအတိုးအေလ်ာ့ ကေန ျဖစ္လာတာပါလို ့ ဆိုခဲ့ပါတယ္။ အနီးစပ္ဆံုးဆိုရင္ေတာ့ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းက Katherince Briggs ႏွင့္သမီးျဖစ္သူ Isabel Brigg Meyers တို ့က လူေတြကို ဆန္ ့က်င္ဘက္သဘာ၀ေတြျဖစ္တဲ့ အျပင္ဆြဲ (extraversion) ႏွင့္ အတြင္းဆြဲ (introversion) ၊ စီရင္သူ (judging) ႏွင့္အစီရင္ခံသူ (percieving) စတာေတြႏွင့္ အမ်ိဳးအစားခဲြျခားျပခဲ့လို ့ Meyers-Briggs Type Indicator ဆိုျပီးေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။ Gosling ကေတာ့ ပြင့္လင္းမႈ (openness) ၊ သတိၾကီးမႈ (conscientiousness) ၊ အျပင္ဆြဲမႈ (extraversion) ၊ နားလည္လက္ခံႏိုင္မႈ (aggreeableness) ႏွင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အစြန္းေရာက္မႈ (neuroticism) စတာေတြအေပၚ အေျခခံထားပါတယ္။ ရႈပ္ရႈပ္ေထြးေထြး ေနတတ္တဲ့သူေတြဟာ အျပင္ဆြဲမႈကိုညႊန္းဆိုေသာ ရမွတ္မ်ားေကာင္းျပီး သတိၾကီးမႈမွာေတာ့ ရမွတ္ေတြ နည္းေနေလ့ရွိပါတယ္။ ရွင္းလင္းျပီး ဘာမွျပင္ဆင္ထားေလ့မရွိတဲ့ အခန္းပိုင္ရွင္ေတြဟာ ပြင့္လင္းမႈပိုင္းမွာ အားနည္းၾကျပီး သတိၾကီးမႈပိုင္းမွာ အားသာၾကပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ လူတစ္ေယာက္ရဲ ့အၾကိဳက္ကို ေျပာႏိုင္ဖို ့ ရုိးရွင္းေသာ ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ သူ့ကို
ခင္ေအာင္ေပါင္းဖို ့ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို အကဲခတ္ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမႈ (typologies) ေတြကိုု တဘက္သား မိမိအေပၚ ပိုမိုဂရုစိုက္လာေစမယ့္ နည္းလမ္းတစ္ခုအျဖစ္ ကြ်န္ေတာ္တို ့ လက္ခံထားရဆဲပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို့ဟာ ကိုယ့္ရဲ ့ တစ္ဦးခ်င္း၀ိေသသန (individuality) ေတြအတြက္ တင္းခံေနၾကမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္တို့ဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို စိတ္အားငယ္တတ္သူလား၊ အတြင္းဆြဲမ်ားျဖစ္ေနပလား၊ ရႈပ္ပြေနေလ့ရွိတဲ့ အခန္းကို ကိုယ့္ရဲ ့ ဆန္းသစ္တီထြင္ႏိုင္မႈကို ျပတဲ့ သေကၤတတစ္ခုအျဖစ္ ထားမလားစတာေတြအေပၚ မူတည္ျပီး ကိုယ့္ရဲ ့ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး (personality) ကို သက္ေတာင့္သက္သာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္ထားရပါမယ္။ Gosling က ကြ်န္ေတာ္တို ့ပတ္၀န္းက်င္မွာ အခ်ိဳ့ေသာ သူေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္တို ့ကို အေကာင္းဆံုး အခြင္ ့အလမ္းေတြ ေပးႏိုင္သလို အဆိုးဆံုး အႏၱရာယ္ေတြကို လည္း ေပးႏိုင္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို ့ဟာ ကိုယ့္ကို ဒုကၡေပးမလား၊ ကူညီမွာလားဆိုတာကို အလ်င္အျမန္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ဖို ့ လိုအပ္ပါတယ္၊ ကြ်န္ေတာ္တို ့ဘယ္လိုလူမ်ိဳးဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္တို ့မ်ိဳးွရုိးကို ေရာင္ျပန္ဟပ္ေနလို ့ ကြ်န္ေတာ္တို ့အားလံုးဟာ ကိုယ္ ့အေပၚ ထင္ျမင္သံုးသပ္ခ်က္ေတြကို သိရွိထားခ်င္ၾကတာပါ လို ့ဆိုပါတယ္။ ရႈပ္ေထြးလွတဲ့ ရုံးခန္းပိုင္ရွင္ သတင္းေထာက္နဲ ့ သူ ့ရဲ ့လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ အတြက္ေရာ ဒီသတင္းေထာက္ဟာ ဖြဲ့စည္းစီမံေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈ အားနည္းတဲ့ အျပင္ဆြဲ တစ္ေယာက္ဆိုတာ သိထားၾကတာဟာ အေထာက္အကူ ျဖစ္ပါ့မလား။ အေထာက္အကူမျဖစ္ဘဲလည္း ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အနည္းဆံုးေတာ့ ဒီသတင္းေထာက္ဟာ သူ ့ကို အတြင္းဆြဲတစ္ေယာက္လို ့ မထင္မိေစဖို ့ ေနာင္ဆို ဧည့္သည္လာတာနဲ ့ ငရုပ္ဆီဘူးကို ၀ွက္ထားသင့္တယ္ဆိုတာ သိသြားရပါျပီ။

( Jennie Yabroff ရဲ ့ You are what you keep ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုထားတာပါ။ Terms ေတြကို ဘာသာျပန္ရတာ သိပ္အားမရလွလို ့ definitions ေလးေတြရွာျပီး ထည့္ေပးလိုက္ပါတယ္။ )

Personality : A set of qualities that make a person (or thing) distinct from another.

Extraversion : the act, state, or habit of being predominantly concerned with and obtaining

gratification from what is outside the self

Introversion : the state of or tendency toward being wholly or predominantly concerned

with and interested in one's own mental life

Neuroticism : A mental or personality disturbance not attributable to any known neurological

or organic dysfunction